W przypadku opodatkowania dochodów z nieujawnionych źródeł organy podatkowe bardzo często posługują się danymi statystycznymi po by ustalić wysokość wydatków podatnika. Niejednokrotnie w przypadku tego rodzaju postępowań jednym ze spornych elementów jest ustalenie wysokości wydatków podatnika, chodzi tu o „zwykłe”/”bieżące” wydatki, tzw. wydatki na życie.
Prowadząc postępowanie w sprawach dotyczących dochodów z nieujawnionych źródeł organ podatkowy ma obowiązek ustalić jakie wydatki podatnika nie znajdują pokrycia w ujawnionych źródłach. Należy zatem ustalić ile nieujawnionych (w pewnym uproszczeniu nieopodatkowanych) pieniędzy podatnik wydał w ciągu roku. Żeby móc precyzyjnie to zrobić należy ustalić również bieżące wydatki związane z wyżywieniem, utrzymaniem domu, rodziny, dzieci. Wysokość tego rodzaju wydatków jest bardzo często deklarowana przez podatników w kwotach odmiennych niż „przeciętne” wydatki w ocenie organu podatkowego. Czasem nawet zdarzają się sytuacje, w których podatnik deklaruje że w ogóle nie ponosi takich wydatków, bądź też nie podaje ich kwoty. W takich sytuacjach organy podatkowe przyjmują wysokość tych wydatków na poziomie podawanym przez GUS. Posługiwanie się takimi danymi jest kwestionowane przez podatników, jako nieadekwatne do ich konkretnej sytuacji.
Tymczasem Sąd Administracyjny, w jednym ze swoich orzeczeń (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 17 sierpnia 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 457/17) potwierdza taką możliwość. Zdaniem Sądu dopuszczalne jest posługiwanie się w sprawach dotyczących nieujawnionych źródeł przychodów danymi statystycznymi, tak co do czynionych wydatków jak i uzyskiwanych dochodów w latach przeszłych, o ile ich wykorzystywanie odbywa się w zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów z art. 191 o.p. Przepis ten stanowi zasadę swobodnej oceny dowodów w postępowaniu podatkowym. Zasada ta nie powinna być oczywiście utożsamiana z zasadą dowolnej oceny dowodów. W myśl tego przepisu organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. Takim materiałem dowodowym zebranym w sprawie mogą być również dane statystyczne.
