Działalność nieewidencjonowana to nowa możliwość dla osób wykonujących drobną działalność gospodarczą. Rozwiązania prawne dotyczące tego rodzaju działalności wynikają z przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców. Rozwiązania te dają możliwość prowadzenia „działalności gospodarczej”, która nie wymaga wpisu do CEIDG, jak również, a w zasadzie może nawet – co najważniejsze – nie nakładają na takiego drobnego „przedsiębiorcę” obowiązku z płacenia składek na ZUS. Czy jednak na pewno ?
Analizując problem można posiłkować się poradnikiem stworzonym przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii (dostępnym na stronie https://www.gov.pl/documents/910151/911704/dzialalnosc_nierejestrowa.pdf/e72f7c97-6cd4-22e1-ec97-408dd88ebdcf). W zasadzie wydawać by się mogło, że poradnik ten powinien potwierdzić przedstawioną na wstępie tezę o zwolnieniu z obowiązku zapłaty składek ZUS, jak się jednak okazuje w rzeczywistości zawsze sytuacja jest bardziej skomplikowana.
Jak możemy przeczytać w poradniku „Osoba prowadząca działalność nierejestrową nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej, tj. konieczności odprowadzania zryczałtowanych składek na ZUS” oświadczenie tyleż jasne co mylące. Spoglądając bowiem na dalszą część poradnika czytamy przytaczane przykłady zwolnień z obowiązku płacenia składek na ZUS w związku z prowadzoną działalnością nierejestrową i tak:
Przykład 1 – przytaczany w poradniku:
„Marta Zielińska, prowadząc działalność nierejestrową, sprzedaje wykonywane własnoręcznie figurki i ozdoby. Ponieważ Pani Marta nie świadczy pracy i nie podlega ubezpieczeniom z tytułu działalności pozarolniczej – nie ma obowiązku opłacania składek społecznych ani zdrowotnych w związku ze swoją działalnością.”
Przykład 2 – przytaczany w poradniku:
„Paweł Szeląg w ramach działalności nierejestrowej dorywczo sprząta pomieszczenia magazynowe firmy ABC sp. z o.o. Ponieważ jego działalność polega na świadczeniu usług, jest oskładkowana według zasad ogólnych, czyli tak jak w przypadku innych osób nieprowadzących działalności gospodarczej, a świadczących pracę w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.”
Jak czytamy w poradniku – „Konstytucja Biznesu” nie wprowadziła zmian w przepisach ubezpieczeniowych co do osób, które nie wykonują działalności gospodarczej (działalność nierejestrowa nie jest za taką uznawana). Czy aby na pewno ? jak w takim razie należałoby odczytywać obowiązkowe odprowadzanie składek ZUS od zleceń, chociaż są one wykonywane w ramach działalności nierejestrowej ?
Przyznam szczerze, że prezentowane stanowisko Ministerstwa w mojej ocenie całkowicie wypacza sens przepisów dotyczących działalności nierejestrowej. Olbrzymia część osób wykonujących taką działalność to właśnie osoby, które wykonują drobne zlecenia, i które liczyły na faktyczne i praktyczne uproszczenie przepisów. Tymczasem tak szumnie wprowadzane regulacje, których celem, w teorii, było uproszczenie przepisów, w praktyce – przy uznaniu takiej ich interpretacji – okazały się dla wielu pułapką.
